Nu ook Nederland in de ban is van het corona virus krijg ik veel vragen over hoe het nu in China is. Het is eind maart en ik zit inmiddels ruim twee maanden thuis, maar het gaat hier zeker de goede kant op. Ik had gehoopt dat het sneller zou gaan, maar ik moet geduldig zijn.
Twee maanden terug kon ik echt bijna niks. Ik woon naast de campus van de middelbare school waar ik werk. Ik was op dat moment de enige leraar die daar nog was, de rest was naar familie voor het Chinees nieuwjaar. Veel mensen mochten in de eerste weken helemaal niet hun appartement uit, maar ik mocht gelukkig wel op de campus lopen, dus ik kon dagelijks naar buiten. Inmiddels zijn de wegblokkades verdwenen, ik kan mijn dorp weer lopend verlaten, en ook de bussen rijden weer. Supermarkten zijn altijd open geweest, maar nu zijn ook andere winkels en restaurants weer open. Ik merk wel dat er maar weinig mensen in de restaurants eten, ze zijn toch bang hoor ik, en eten liever thuis.
In het centrum van de stad is het nog altijd erg rustig. In de weekenden maken wel steeds meer mensen kleine uitstapjes in de buurt. Het is hier nu echt volop lente, en alles staat in bloei, dus mensen bewonderen de bloesem en het groen. Echt druk zou ik het nog niet willen noemen, maar er zijn mensen, en de snackkraampjes bij deze toeristische pekken zijn ook weer open in de weekenden.
Op drukkere plekken zoals bij supermarkten, winkelcentra en toeristische attracties moet je je health-code laten zien via een app. Deze code houdt precies in de gaten waar je bent geweest, en met een groene code ben je veilig en mag je naar binnen. Ook wordt je temperatuur opgemeten, en soms moet je je telefoonnummer doorgeven. Ik vind het erg indrukwekkend om te zien hoe vlak na het uitbreken van corona opeens overal wegblokkades waren met strenge controles. Deze posten werden bemand door lokale mensen, er kwam volgens mij geen leger of politie aan te pas. Logistiek was het echt bizar goed geregeld.
De regels worden nu zeker soepeler. Je hoeft buiten geen mondkapje meer op. Toch lopen in het centrum van de stad nog veel mensen met een kapje, en wordt ik er op aan gekeken als ik het niet draag. Zeker met mijn duidelijk niet Chinese uiterlijk… mensen zijn bang dat ik ze besmet omdat er nu meer besmettingen vanuit buiten China komen. In mijn dorp lopen mensen wel zonder kapje, en de mensen herkennen me, dus zijn niet bang voor me. De regels voor mensen die vanuit buiten China terug willen keren worden wel met de dag strenger!
Ook zijn er regels in theorie en in de praktijk. Zo zijn bijvoorbeeld veel wegen weer open en rijden lange afstandsbussen weer. In theorie kan ik dus reizen naar een andere stad. Maar mijn school heeft de regel dat ik als ik de stad verlaat, ik bij terugkomst 14 dagen in quarantaine moet. Dus ik kan even op reis gaan, maar dan moet ik daarna dus 14 dagen binnen zitten. De school heeft deze regel omdat ze zo de studenten willen beschermen, ik denk dat de angst er goed in zit hier.
Mijn collega’s geven nog altijd online les. In de provincie waar ik woon wordt wel al voorbereid op het openen van de scholen, maar er is nog geen datum. Dat zal wel last minute bekend gemaakt gaan worden, zoals alles hier in China. Inmiddels zijn de meeste collega’s die bij mij op het terrein wonen wel terug, en door hun 14 dagen quarantaine heen. Dus ik verwacht wel dat we snel open zullen gaan. De meeste leraren met kinderen die ik spreek hopen dat de school snel weer opent. De jonge leraren geven aan dit wel relax te vinden. Eén uurtje per dag les geven via de computer aan vele klassen tegelijk en voor de rest lekker doen waar je zin in hebt. Ik ben er zelf behoorlijk klaar mee, vind het erg saai, zeker omdat ik niet mag reizen, maar ja, het blijft afwachten.
Ondertussen verken ik de directe omgeving van waar ik woon. Het is hier echt zo mooi. Enorm veel bloesem en gele velden vol met koolzaad, de natuur is super. Dus daar geniet ik met volle teugen van. En omdat mijn Chinese collega’s ook langzaam minder bang worden en meer op stap gaan maken we nu soms samen kleine uitstapjes in de buurt.
Uiteindelijk denk ik wel dat de Chinese overheid dit alles een stuk strenger aanpakt dan in Nederland. In mijn provincie wonen bijna 60 miljoen mensen, en er is maar één corona dode. Maar toch zulke strenge maatregelen. Ieder land zal het anders aanpakken. Men is het hier ook duidelijk niet eens met de aanpak van Europese landen en de VS, en daar krijg ik veel vragen over.
In de letterlijke bestrijding van het virus heeft denk ik ieder land ook andere uitdagingen. In China is één van de grote focuspunten het handen wassen. Dit deden de chinezen hiervoor echt nauwelijks. Bij mij op de school is bijvoorbeeld niet eens handzeep aanwezig bij de toiletten. En de toiletten zijn echt heel vies. Een ander nieuw focuspunt is het gebruiken van opscheplepels. In China is het gebruikelijk om samen met de familie, of vrienden een maaltijd te delen. Er staan allemaal verschillende gerechten op tafel, en iedereen pakt daar met zijn of haar eetstokjes uit.
Dit is natuurlijk een mogelijke besmettingsbron. Iedereen gebruikt de eetstokjes die in je mond komen weer om een hapje van het volgende gerecht te eten. Het is echter wel een belangrijk onderdeel van de cultuur. Het samen eten, samen voedsel delen. Iets dat ik ook heel gezellig vind hier. Maar nu zie ik overal in het nieuws dat er opscheplepels (of opschep-eetstokjes) moeten komen. Zo schep je daarmee wat eten op je eigen bordje, en daar eet je dan vervolgens van met je eigen eetstokjes. Een echte cultuurverandering, iets wat echt aandacht vergt, en tijd gaan kosten. Maar iets dat in NL nooit aan de orde is geweest, opscheplepels zijn daar erg gebruikelijk.
Of bijvoorbeeld het rochelen op straat, gebeurt in China nog best veel. Ook het afstand houden van elkaar. Netjes in een rij wachten heeft volgens mij nog nooit iemand gedaan hier, voordringen is een tweede natuur. Als je dat niet doet kom je nooit aan de beurt. Dus een nette rij met wat afstand tussen de mensen is hier echt lastig door te voeren denk ik, terwijl in Nederland bijvoorbeeld iedereen bij een bushalte toch wel enigszins persoonlijke afstand houdt. En natuurlijk het eten van alles wat leeft. Dat is iets dat in China meer gebeurt dan in NL… Op al deze punten worden nu veranderingen doorgevoerd, ook om China meer civilized (gemanierd) te maken. Geen vreemde wilde dieren meer eten, gebruik een opscheplepel, was je handen, spuug niet op straat en wacht netjes in een rij met enige afstand van elkaar. We gaan het zien.
Aan de andere kant heeft Nederland denk ik weer andere uitdagingen. Wij zoenen elkaar veel sneller als we een bekende begroeten, en Italianen en Spanjaarden doen dat nog veel vaker dan wij. En we geven meer handen. Daarnaast zijn we eigenwijs, ik begreep al dat er in NL nog best veel mensen buiten waren vorig weekend. En ik merk het ook aan mezelf. Hele dagen binnen zitten kan ik niet, simpelweg doen wat de regering zegt lijkt voor mij veel lastiger dan voor mijn Chinese collega’s. Ik ben denk ik te egoïstisch. Ik bedenk dat ik zelf niet bang ben om ziek te worden, een chinees denkt veel meer aan de samenleving als geheel, en ouderen mensen hebben hier nog een veel belangrijkere rol met veel respect, dus die wil je niet in gevaar brengen.
En het grootste probleem in NL lijkt op het moment het hamsteren van WC papier, hoeveel grappen ik daar wel niet over heb gezien. Dit zou in China denk ik niet snel gebeuren. Simpelweg omdat de gemiddelde chinees altijd al een hele voorraad aan van alles en nog wat in huis heeft. Iedereen die ik het heb gevraagd gaf aan toch wel voor een paar weken, maar vaak zelfs maanden, eten en artikelen als tissues in huis te hebben. En inderdaad, in voorraad kasten zag ik zakken rijst, kisten sinaasappels en vele stukken gedroogd vlees liggen. Daarnaast hebben veel mensen een tuintje met groenten. Dus toen er bekend werd dat er een lockdown kwam hoefden mensen hier meer te hamsteren, dat was al gedaan. Mede ook omdat het chinees nieuwjaar er aan kwam, en je dan extra veel eten in huis hoort te hebben. Ook denk ik dat chinezen meer vertrouwen in de regering hebben. Als die zeggen dat de supermarkten bevoorraad blijven, dan is dat zo. En hun angst voor het virus is ook groter, ze waren zo bang voor het virus dat ze een tocht naar de supermarkt echt niet waagden voor een wc-rol. Chinezen gaan sowieso veel eerder naar de dokter denk ik. Jaarlijks hebben mijn Chinese collega’s een medische check, iets dat ik heel vreemd vind. Als ik hier vertel dat ik echt nooit naar de huisarts ga, hooguit eens in de drie jaar dan staan ze echt versteld.
Veel verschillen dus, maar ook overeenkomsten. Ik wil jullie allemaal veel succes wensen de komende tijd. Let goed op elkaar en blijf gezond. Geen paniek, uiteindelijk komt het goed denk ik!
Maaike woont in China en werkt daar als lerares op een middelbare school. In deze columns houdt ze ons op de hoogte van haar leven in China
