Een goed voorbeeld van raar Chinees voedsel moeten toch wel zongzi zijn. Als je het de eerste keer onder ogen krijgt zul je je afvragen wat het eigenlijk is, dat in bladeren verpakte pakketje.
Chinees: 粽子 / zòngzi Engels: rice dumplings
Kun je dat eten? Ja, dat kun je en dat is dan ook wat de Chinezen doen tijdens het Drakenbootfeest, dat elk jaar op de vijfde dag van de vijfde maand van de Chinese kalender gevierd wordt.
Inhoudsopgave
Wat zijn zongzi?
Vouw je een zongzi open dan zul je binnenin wat plakkerige rijst aantreffen, vaak in combinatie met stukjes vlees of vruchten. Dat is nou een zongi. De inhoud is om op te eten, de bladeren eet je niet op. De bereidingsmethode van zongzi verschilt per regio en ook per soort zongzi, maar meestal wassen Chinezen de rijst en overige ingrediënten eerst afzonderlijk en koken ze het daarna ook ook afzonderlijk. De bladeren, meestal van bamboe voor de geur maar soms ook van riet, koken ze eerst ook lange tijd in water, daarna worden ze schoongemaakt en gevuld met de rijst en vlees of vruchten. Zout en suiker wordt op dit punt ook vaak toegevoegd. Tenslotte komt er een touwtje omheen om alles bij elkaar te houden en wordt alles weer de pot ingegooid om enkele uren op laag vuur te koken. Een alternatief voor de laatste stap is ze enkele uren te laten stomen.
Zongzi worden koud en met de hand gegeten, geen gedoe met stokjes dus. De bladeren houd je vast zodat je de rijst eruit kunt eten. Hoewel het maar kleine hapjes zijn zitten zongzi boordevol calorieën en na enkele zongzi ben je er vaak al zat van. Chinezen eten zongzi vaak samen met thee, water of fruit om ze wat gemakkelijker te verteren.
Verschillende soorten zongzi
Aangezien zongzi in heel China en ook veel andere Oost-Aziatische landen gegeten worden heb je erg veel verschillen, zowel in vorm als in ingrediënten. In grote steden als Beijing vind je tegenwoordig zongzi vanuit het hele land, hoewel in Beijing en de rest van het noorden van China de piramide- en kegelvormige zongzi de overhand hebben. Daarnaast zul je echter ook de langwerpige en vierkante zongzi uit het zuiden aantreffen. Wat betreft de vulling zul je, samen met uiteraard de plakkerige rijst, vaak bonen, kastanjes, jujubes, paddenstoelen en pinda’s aantreffen, maar ook garnalen, varkensvlees, kip en eendeneieren. In het algemeen kan gezegd worden dat de noordelijke zongzi vaak eenvoudiger zijn, met naast de rijst meestal maar één soort vulling, terwijl voor de zuidelijke zongzi vaak een combinatie van meerdere vullingen gebruikt worden.
Waar en wanneer?
Zoals reeds gezegd worden de zongzi gegeten rond de periode van het Duanwu Festival (端午节 / Duānwǔjié), in Nederland beter bekend als het Drakenbootfeest. Dit valt bijna altijd in juni of soms op de laatste dagen van mei. In 2019 zal het op 7 juni gevierd worden. Tijdens de dagen rond dit festival zul je overal in Beijing langs de weg mensen de in bladeren verpakte zongzi zien verkopen. Je kunt ze dus meenemen naar je hotel of langs de kant van de weg opeten. Hoewel ze in deze periode ook wel verkrijgbaar zijn in restaurants, zijn zongzi niet bedoeld als maaltijd maar vooral als een tussendoortje.
Geschiedenis van zongzi
De geschiedenis van zongzi hangt samen met de geschiedenis van aanbidden van draken in China. In een ver verleden geloofden de Chinezen die rond de Gele Rivier woonden namelijk in draken en was het een gewoonte om voedsel in de rivier te gooien als offer. Vaak waren dit kleine rijstpakketjes, wat toen het Drakenbootfeest eenmaal vorm kreeg veranderde in de zongzi zoals ze vandaag de dag nog bekend zijn. Waarschijnlijk is op een punt in de geschiedenis dat de Chinezen niet meer in draken geloofden besloten de rijsthapjes maar zelf op te eten.
Een veel verteld verhaal in China met betrekking tot de zongzi echter is dat van Qu Yuan, een dichter die ongeveer 300 jaar voor het begin van onze jaartelling leefde. China was destijds onderverdeeld in kleinere staten die telkens oorlog met elkaar voerden. Nadat Qu Yuan tevergeefs zijn landgenoten had gewaarschuwd voor de op hand zijnde invasie van een naburige staat, sprong hij uiteindelijk in de rivier toen de oorlog daadwerkelijk uitbrak. De pogingen in bootjes zijn lichaam te zoeken zou uitgegroeid zijn tot het racen van de drakenboten tijdens het Drakenbootfeest. De stukjes rijst die mensen in de rivier gooiden om de vissen af te leiden zodat ze het lichaam van Qu Yuan niet op zouden eten, zouden aan de basis staan van de traditie om tijdens dit festival zongzi te eten.
